خلوت گزینی
? ضرورت، آثار و انواع خلوت
? خلوت گزینی و عزلت، برای به خود پرداختن، در سیره اهل‌بیت علیهم السلام، انبیاء و اولیاء، جایگاهی عظیم دارد ونحوه آن متفاوت بوده است، گاهی اوایل نبوت و جوانی بوده است، گاهی در اواخر بوده است، گاهی برای ذخیره‌سازی بوده و گاهی برای میقات بوده مثل «وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِینَ لَیلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ…؛ وبا موسی سی شب وعده گذاشتیم و آن را با افزودن ده شب تمام کردیم… اعراف/142»
? در غیر انبیاء(ع) هم نمونه هایی داریم مثل اصحاب کهف که مسیرشان را به سمت عزلت چنین جدا کردند و بهره‌هایش را هم بردند.
هم در میان رجال هست، هم در میان نساء: «وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ مَرْیمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَکَانًا شَرْقِیا… در کتاب، مریم را یاد کن هنگامی که از خانواده اش در مکان شرقی کناره گرفت…مریم/16»
? در این نوع، یک فصلی [و مدتی] را خلوت داشتند تا یک نتیجه‌ای بگیرند و چه نتیجه‌ای بالاتر از این که یک خانمی یک عزلتی را انتخاب کند که نتیجه آن روح‌الله باشد؟
? نوع دیگر خلوت گزینی این است که در حین زندگی روزمره، ساعاتی را برای عزلت داشته‌اند، اینکه رسول خدا(ص) به غار حراء می‌رفتند از نوع اول است و اعتکاف‌های رمضانیه و ساعاتی را در طول روز و سحر، برای عبادت اختصاص دادن، نوع دیگر است.
? در کنار کارهای روزمره فراتر از عبادات عادی، ساعاتی را برای عبادت، مراقبه و پرداختن به خویش داشتند. که کاری بسیار ضروری است. البته نوع اول باید خیلی حساب شده باشد و خیلی مکرر نبوده است؛ اما نوع دوم مکرر بوده است که به صورت روزانه ساعتی را برای پرداختن به خدای خود، داشتند، شبی یا سحری را به عبادت اختصاص می دادند.
? آن زمان که جنس امور خلوت بود و اشتغالات کمتر بود، باز این عزلت‌ها انتخاب می‌شد، حالا که دیگر اشتغال در لایه‌های شخصیتی مردم نفوذ کرده است، اصلاً فرصت فراغت نیست و کیفیت بهره‌وری از ابزار تجدد، گاهی راه زلال حرکتی و سلوکی را پیچیده‌تر کرده است.
? افراد گم می‌شوند، باید باطنشان و ظرفیت‌های خداشناسی‌شان به فعلیت برسد ولی به جای آن، ذهنیات و هوشیاری اجتماعی آنها به فعلیت می‌رسد و کاری به توحید ندارند و سلایقشان متنوع می‌شود.
? ممکن است در امور اجتماعی و تفاسیر سیاسی یا خانوادگی، تیزبینی پیدا کنند ولی زلالِ قلبشان به فعلیت نمی‌رسد، معنویت آنها به فعلیت نمی‌رسد. به معالی اخلاق دست پیدا نمی‌کنند، مگر آنچه که در مطالعات و در مشاهدات از فرهنگ‌های مختلف ورودی ذهنی آنها بوده باشد، به این‌ها می‌‌رسند.
? اما به معالی اخلاق استاندارد الهی نمی‌رسند، به انبیاء(ع) و سیره انبیاء(ع) نزدیک نمی‌شوند. قدرت این را پیدا نمی‌کنند که چهار ساعت به نماز بایستند و از این نماز لذت ببرند، ولی تلویزیون می‌بینند و برای دیدن اخبار مشکلی ندارند و 8 ساعت در روز، روزنامه می‌خوانند، آن یک چیز دیگری است و این یک چیز دیگری است و این‌ها نباید با هم خلط شود. البته امکان جمع بین این دو نیز هست [ولی برنامه ریزی دقیق ومدیریت زمان نیاز دارد.]
┈┄┅═✾•••✾═┅┄┈
حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ جعفر ناصری
